غربالگری‌های بارداری از اصلی‌ترین اقدامات مراقبتی در دوران حاملگی هستند که به پزشک و مادر کمک می‌کنند احتمال بروز اختلالات ژنتیکی، کروموزومی و ساختاری در جنین را ارزیابی کنند. دو مرحله مهم در این روند، غربالگری سه‌ماهه اول (غربالگری اول) و غربالگری سه‌ماهه دوم (غربالگری دوم یا آنومالی اسکن) هستند.
غربالگری سه‌ماهه اول (غربالگری اول)
-
زمان انجام: بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۳ و ۶ روز بارداری
-
روش‌ها:
-
سونوگرافی NT (Nuchal Translucency): اندازه‌گیری ضخامت پشت گردن جنین
-
بررسی وجود یا عدم وجود استخوان بینی (Nasal Bone)
-
آزمایش خون (Double Test): بررسی سطح پروتئین‌ها و هورمون‌های خاص در خون مادر
-
🔹 هدف این مرحله، تعیین احتمال ابتلای جنین به اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون (تریزومی ۲۱)، تریزومی ۱۳ و ۱۸ است.
غربالگری سه‌ماهه دوم (غربالگری دوم یا آنومالی اسکن)
-
زمان انجام: بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری
-
روش‌ها:
-
آنومالی اسکن: بررسی دقیق اندام‌های اصلی جنین شامل مغز، قلب، کلیه‌ها، ستون فقرات، دست‌ها و پاها
-
بررسی محل قرارگیری جفت و میزان مایع آمنیوتیک
-
در صورت نیاز، آزمایش خون تکمیلی (Quad Test)
-
🔹 هدف این مرحله، تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری مانند مشکلات قلبی، نقایص لوله عصبی و اختلالات رشدی است.
اهمیت غربالگری اول و دوم بارداری
-
تشخیص زودهنگام مشکلات جنینی
-
امکان مدیریت بارداری‌های پرخطر
-
کاهش نگرانی و افزایش آرامش خاطر والدین
-
فراهم شدن فرصت برای اقدامات درمانی یا مراقبتی به موقع
جمع‌بندی
غربالگری اول و دوم بارداری از ضروری‌ترین مراحل مراقبت‌های دوران بارداری هستند که با دقت بالا به شناسایی مشکلات ژنتیکی و ساختاری جنین کمک می‌کنند. انجام این غربالگری‌ها نه‌تنها برای مادران پرخطر، بلکه برای همه زنان باردار توصیه می‌شود تا با آرامش خاطر بیشتری دوران بارداری خود را سپری کنند.
